Το Δημοτικό Συμβούλιο Μινώα Πεδιάδας, σε έκτακτη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 10 Ιουλίου, έλαβε ομόφωνη απόφαση για την άσκηση όλων των ένδικων και θεσμικών μέσων κατά της πρόσφατης απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Η απόφαση του ΚΑΣ ενέκρινε, κατά πλειοψηφία (με μία μόνο αρνητική ψήφο από τα 17 μέλη), την εγκατάσταση ραντάρ και ραδιοβοηθημάτων στον λόφο της Παπούρας, σε απόσταση αναπνοής, ένθεν κακείθεν του μοναδικού Μινωικού Μνημείου, παρά την αρνητική εισήγηση τόσο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηρακλείου όσο και των αρχαιολόγων της ανασκαφής.
Ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας Βασίλης Κεγκέρογλου, ο οποίος συμμετείχε στη συνεδρίαση του ΚΑΣ, χαρακτήρισε την απόφαση απαράδεκτη, επαίσχυντη και επονείδιστη, υπογραμμίζοντας ότι ο Δήμος θα κάνει τα πάντα ώστε να ανατραπεί η απαράδεκτη αυτή εξέλιξη.
Κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου, επισημάνθηκε με έμφαση ότι η εν λόγω απόφαση απειλεί ένα μνημείο 4.000 ετών, με το Δήμαρχο να κατηγορεί ευθέως το Υπουργείο Υποδομών για ολιγωρία στην εύρεση εναλλακτικών λύσεων για την τοποθέτηση των ραντάρ αλλά και για άλλα ζητήματα που άπτονται του αεροδρομίου, τονίζοντας ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να αναδειχθεί το ζήτημα σε διεθνές επίπεδο.
Η κινητοποίηση αναμένεται να περιλαμβάνει διαρκή συνεργασία με αρχαιολόγους, φορείς και οργανισμούς προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ η Νομική Υπηρεσία του Δήμου προετοιμάζεται για ένδικες ενέργειες με στόχο να καταπέσει η απόφαση του ΚΑΣ. Σύμφωνα με τον Δήμαρχο, oι αποφάσεις θα λαμβάνονται βήμα-βήμα και με μεγάλη προσοχή, ώστε να διασφαλιστεί η νομική τους ισχύς και η αποτελεσματική ανατροπή της απόφασης, καλώντας την τοπική κοινωνία και τους φορείς να συμμετάσχουν ενεργά με τη συλλογή υπογραφών διαδικτυακά, ώστε να φτάσει παντού το μήνυμα για την προστασία του λόφου και του αρχαιολογικού χώρου της Παπούρας. Κάλεσε μάλιστα τους Δημοτικούς Συμβούλους να κάνουν πάντα αναφορά στο θέμα του Μνημείου σε όσες πολιτιστικές εκδηλώσεις παρευρίσκονται.
Ο δήμαρχος επέμεινε στην αναζήτηση άλλων χώρων για την εγκατάσταση των ραντάρ, τονίζοντας ότι αναληθώς παρουσιάζεται ως μονόδρομος, η επιλογή της Παπούρας.
Επίσης, όπως σχολίασε, χαρακτηριστικά: “η ιστορία θα κρίνει όσους επιστήμονες έβαλαν την υπογραφή τους” για την “καταστροφή” της Παπούρας. Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, παρευρέθηκε ο Βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ Φραγκίσκος Παρασύρης ο οποίος εξέφρασε τη στήριξη του στο Δήμο.
Η Εισήγηση του Δημάρχου Μινώα Πεδιάδας στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, την Τετάρτη 9 Ιουλίου
Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε,
Αξιότιμα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου,
Στην περιοχή του Δήμου Μινώα Πεδιάδας τον οποίο εκπροσωπώ, βρίσκεται ο λόφος Παπούρα στον οποίο εντοπίστηκε το Μινωικό Μνημείο, και η έκταση στην οποία κατασκευάζεται το νέο Αεροδρόμιο.
Ο Δήμος μας σήμερα βρίσκεται μπροστά σε τρεις προκλήσεις:
Η πρώτη αφορά την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του σεισμού της 27ης Σεπτεμβρίου 2021, με τα 5.500 περίπου κίτρινα και κόκκινα κτίρια, η αποκατάσταση των οποίων προχωρεί με απελπιστικά αργούς ρυθμούς και αυτό μας καθιστά κυριολεκτικά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Η δεύτερη πρόκληση αφορά την αντιμετώπιση της προϊούσας εγκατάλειψης της υπαίθρου από τους κατοίκους, που είναι βέβαια χαρακτηριστικό όλης της ελληνικής περιφέρειας.
Η τρίτη πρόκληση αφορά το νέο διεθνές αεροδρόμιο, αφενός να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις από την κατασκευή και τη λειτουργία του, αφετέρου να διαμορφώσουμε τις προϋποθέσεις για να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει.
Αγαπητά μέλη του ΚΑΣ,
Επιτρέψτε μου να σας εκφράσω, εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής και της τοπικής κοινωνίας, την έντονη ανησυχία και τον βαθύ προβληματισμό μας, σχετικά με την τύχη του Μινωικού Μνημείου που εντοπίστηκε στον λόφο Παπούρα.
Ο κύριος λόγος για την ανησυχία μας είναι η επιμονή για την εγκατάσταση, στον ίδιο χώρο και σε απόσταση αναπνοής από το Μινωικό Μνημείο, του συστήματος των δύο ραντάρ για την εξυπηρέτηση του Διεθνούς Αεροδρομίου στο Καστέλλι που μάλιστα παρουσιάζεται αναληθώς ως μονόδρομος.
Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου και την επιστημονική κοινότητα αλλά και από τις δηλώσεις της ίδιας της Υπουργού κυρίας Λίνας Μενδώνη, το Μινωικό αυτό Μνημείο είναι ιδιαίτερης αρχαιολογικής αξίας που θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την υπάρχουσα γνώση σχετικά με την κατοίκηση και την πολιτισμική δραστηριότητα στην περιοχή κατά την αρχαιότητα.
Κατανοούμε πλήρως τη σημασία του έργου του νέου αεροδρομίου για την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Προσωπικά μάλιστα, ήμουν εισηγητής του ΝΣ στη Βουλή για την ψήφιση του έργου και της Σύμβασης Παραχώρησης επί κυβέρνησης Σύριζα και επίσης εισηγητής επί ΝΔ το 2022 για την επέκταση της Σύμβασης Παραχώρησης, κατά την οποία μάλιστα είχα τονίσει τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην υποχρέωση του Υπουργείου Υποδομών να προχωρήσει τα έργα αεροναυτιλίας, στα οποία περιλαμβάνονται τα ραδιοβοηθήματα και η τοποθέτηση των ραντάρ.
Πιστεύουμε ότι η λειτουργία του αεροδρομίου θα βοηθήσει στην ανάδειξη της περιοχής μας και μπορεί, με προϋποθέσεις, να την καταστήσει πόλο έλξης, χάρη στους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους (Γαλατάς, Λύκτος, Αρκαδία, Προφήτης Ηλίας Αρκαλοχώρι, Ακρόπολη Σμαρίου κλπ), στο φυσικό πλούτο, την παράδοση της μινωικής αγγειοπλαστικής και την γνήσια κρητική κουλτούρα.
Ωστόσο, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια στην επιχειρούμενη καταστροφή, χωρίς εισαγωγικά, του Μνημείου που αντιτίθεται και σε όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα με την προστασία των αρχαιολογικών ανακαλύψεων.
Το δίλημμα “ανάπτυξη ή μνημεία και πολιτισμός” είναι ψευδεπίγραφο, και εδώ διατυπώνεται ως απόλυτο ψέμα: “ή μαζί στον ίδιο λόφο Μινωικό μνημείο και ραντάρ ή δεν λειτουργεί το αεροδρόμιο”!
Η σύγχρονη τεχνολογία διαψεύδει τα παραπάνω και εφόσον υπάρχει διάθεση συνεργασίας και τεκμηριωμένη δουλειά αντί της αδράνειας μπορούν να αναζητηθούν οι λύσεις που υπάρχουν γύρω μας, χωρίς εκβιασμούς καταστάσεων και ψευτοδιλήμματα.
Το σπουδαίο μνημείο της Παπούρας (σε υψόμετρο 494m) συμφωνούν όλοι ότι δεν μετακινείται.
Ο λόγος που οι Μινωίτες επέλεξαν την ίδρυση αυτού του πιθανού «ιερού κορυφής», σε αυτό ακριβώς το σημείο, είναι η δεσπόζουσα θέση του. Ακόμα και σήμερα η συγκεκριμένη κορυφή προσφέρει μοναδική εποπτεία σε όλη την πεδιάδα και προκαλεί, ακόμα και στον σύγχρονο επισκέπτη, δέος. Τι αίσθηση θα προξενεί σε κάποιον το μνημείο όταν αυτό εγκλωβιστεί ανάμεσα σε δύο σύγχρονα ραντάρ; Θα επιτρέψετε την καταστροφή του χώρου με το οποίο είναι άμεσα συνυφασμένο και εξαρτώμενο το μνημείο; Θα επιτρέψετε εσείς, με την απόφασή σας σήμερα, την αλλοίωση του λόφου, που έμεινε ανέπαφος από τους μινωικούς χρόνους; Το Μνημείο ανήκει στον λόφο της Παπούρα και ο λόφος είναι η ουσία του Μνημείου.
Η εγκατάσταση των Ραντάρ στον ίδιο χώρο και μάλιστα όπως προτείνεται, σε εφαπτόμενες θέσεις, “πνίγει” και αφανίζει το Μνημείο. Ακυρώνει τη σημασία του.
Η εγκατάσταση των ραδιοβοηθημάτων μπορεί να γίνει σε μια από τις 4-5 κατάλληλες θέσεις, σε άλλες κορυφές που είχαν αρχικά επιλεγεί.
Η εκπομπή ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας (Η/Μ) σε ακτίνα 200-300 μέτρων, καθιστά ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΗ την παραμονή ανθρώπων.
Άρα η συνύπαρξη στην Παπούρα ΔΕΝ είναι μονόδρομος αλλά απαγορευτική αφού ακυρώνει και το σχέδιο προστασίας και ανάδειξης που είναι το δεύτερο σκέλος της εισήγησης του πέμπτου θέματος. Επισκεψιμότητα με τα ραντάρ δίπλα ΔΕΝ υπάρχει!
Η ίδια η ΥΠΑ μας λέει ότι προτείνει τη βέλτιστη λύση, ΟΧΙ τη μοναδική.
Η κοινωνία είναι καθολικά αντίθετη στην εγκατάσταση ραντάρ στην Παπούρα.
Πολλοί αρχαιολόγοι με τις 130 υπογραφές, τεκμηριώνουν την αντίθεσή τους.
Ο τεχνικός κόσμος του ΤΕΕ/ΤΑΚ, εκφράζει την αντίθεσή του στην τοποθέτηση του ραντάρ στη συγκεκριμένη θέση και τέλος,
Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας έχει ΞΕΚΑΘΑΡΕΣ ΘΕΣΕΙΣ τις οποίες σας διατυπώνω συνοπτικά:
Απορρίπτουμε απερίφραστα την εισήγηση για τη συγκεκριμένη πρόταση του Υπουργείου Υποδομών και τις θέσεις των ραντάρ που πνίγουν και καταστρέφουν το μνημείο και ζητούμε:
Να κηρυχθεί άμεσα ο αρχαιολογικός χώρος και μάλιστα ως μείζονος σημασίας. Να οριστούν ζώνες προστασίας του μνημείου, Α και Β ώστε να διατηρηθεί όχι μόνο το ίδιο το μνημείο αλλά και το ευρύτερο περιβάλλον, να διατηρηθεί το τοπίο, το οποίο παραμένει αναλλοίωτο από τους μινωικούς χρόνους.
Να συνεχιστεί η ανασκαφή.
Να προστατευτεί, αναστηλωθεί και να αναδειχθεί το μνημείο.
Να καταστεί επισκέψιμο.
Το Υπουργείο Υποδομών να δουλέψει επιτέλους και να κάνει αυτό που δεν έκανε εδώ και καιρό και να αναζητήσει, έστω και τώρα, τις εναλλακτικές που υπάρχουν, όπως υποχρεούται και να κερδίσει τον χαμένο χρόνο.
Ο χρόνος έναρξης της λειτουργίας του Αεροδρομίου φαίνεται ότι ούτως ή άλλως πάει πίσω σύμφωνα και με τα λεγόμενα των στελεχών, παρά το γεγονός ότι η πρόοδος των εργασιών της παραχωρησιούχου είναι πολύ καλή.
Σήμερα, απευθυνόμαστε στα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου με την εμπιστοσύνη που επιβάλλει το κύρος και η διαδρομή τους.
Είμαστε σίγουροι ότι θα σταθούν στο ύψος της θεσμικής και ιστορικής τους αποστολής, αξιολογώντας το ζήτημα με αμιγώς επιστημονικά και πολιτιστικά κριτήρια. Θεωρώ ότι πρέπει να μπει μία άνω τελεία, να μη ληφθούν αποφάσεις και:
Ζητούμε αυτοψία, ώστε τα μέλη του ΚΑΣ να έχουν ιδία αντίληψη για το Μνημείο, πριν την ψήφο τους.
Ζητούμε εκπόνηση μελέτης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας Η/Μ γύρω από το ραντάρ.
Ευχαριστώ,
Βασίλειος Α. Κεγκέρογλου
Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας
