Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 27 Οκτωβρίου, στην Αίθουσα «Μανώλη Καρέλλη» του Δήμου Ηρακλείου, η Επιστημονική Ημερίδα με θέμα: «Αγωνιστές της Κρητικής Αντίστασης την περίοδο της ναζιστικής κατοχής: η εκτέλεση των πέντε (27 Οκτωβρίου 1943)».
Η εκδήλωση τίμησε τους πέντε εκτελεσθέντες αξιωματικούς της Εθνικής Οργάνωσης Κρήτης (ΕΟΚ) στις 27 Οκτωβρίου 1943, στην Αγυιά Χανίων και φώτισε, μέσα από ιστορικά τεκμήρια, προσωπικές μαρτυρίες και αρχειακό υλικό, τη δράση και τη θυσία τους κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Δύο από τους πέντε αξιωματικούς της ΕΟΚ, ο Γιάννης Ζωγραφάκης από το Καστέλλι και ο Μιχάλης Πατεργιανάκης από τη Βόνη, κατάγονταν από τον σημερινό Δήμο Μινώα Πεδιάδας.
Το Δήμαρχο Μινώα Πεδιάδας εκπροσώπησε η Αντιδήμαρχος Καλλιόπη Αποστολογιωργάκη, μεταφέροντας το μήνυμα του κ. Κεγκέρογλου.:
«Η εκδήλωση αποτελεί μια ζωντανή υπενθύμιση του χρέους μας απέναντι στους ανθρώπους που θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία. Οι πέντε αξιωματικοί, και ιδίως οι δύο συντοπίτες μας, ο Γιάννης Ζωγραφάκης από το Καστέλλι και ο Μιχάλης Πατεργιανάκης από τη Βόνη, στάθηκαν όρθιοι απέναντι στη βαρβαρότητα του ναζισμού και τίμησαν με τη στάση τους το ήθος, τη γενναιότητα και την ψυχή του Κρητικού. Η θυσία τους αποτελεί φάρο που φωτίζει το παρόν και καθοδηγεί το μέλλον. Μας θυμίζει ότι η ελευθερία, η αξιοπρέπεια και η δημοκρατία δεν είναι αυτονόητες έννοιες, αλλά αξίες που κερδίζονται με κόπο, αίμα και αφοσίωση. Ως Δήμος Μινώα Πεδιάδας, τιμούμε τους ήρωες μας όχι μόνο με λόγια, αλλά και με τη δέσμευση να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη τους μέσα από την εκπαίδευση, την έρευνα και τη διαρκή ανάδειξη της ιστορικής μας κληρονομιάς. Η μελέτη της ιστορίας μας είναι απαραίτητη για να κατανοήσουμε το παρόν και να χτίσουμε ένα καλύτερο αύριο».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν επίσης, οι εισηγήσεις δύο συντοπιτών μας:
Ο Διδάκτωρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκπαιδευτικός, συγγραφέας και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μινώα Πεδιάδας, Γιώργος Καλογεράκης, ανέπτυξε το θέμα «Η θυσία των εφέδρων ανθυπολοχαγών Γιάννη Γ. Ζωγραφάκη και Μιχάλη Γ. Πατεργιανάκη», φωτίζοντας με ιστορική ακρίβεια και σεβασμό τη δράση και τον ηρωισμό τους, ενώ η Φιλόλογος Άννα Μανουκάκη – Μεταξάκη παρουσίασε την ομιλία «Ο πατριωτισμός και η θυσία του εφέδρου ανθυπολοχαγού Παναγιώτη Μπέρκη και το ιστορικό πλαίσιο της εποχής».
Επίσης, μίλησαν οι: Κώστας Γ. Φυσαράκης («Οι πέντε εκτελεσθέντες αξιωματικοί της ΕΟΚ μέσα και από τα απομνημονεύματα του Νικόδημου Κριτσωτάκη»), Ελένη Μπετεινάκη («Συνταγματάρχης Πεζικού Αντώνιος Μπετεινάκης: 82 χρόνια μετά την εκτέλεση»), Εμμανουήλ Γ. Χαλκιαδάκης και Σπύρος Ραφαήλ Ι. Κοκκίνης ( «Ο αντισυνταγματάρχης Πεζικού Εμμανουήλ Γιακουμάκης, η αντιστασιακή του δράση και η εκτέλεσή του: ιστορική τεκμηρίωση μέσα από αρχειακές πηγές και μαρτυρίες»), ενώ ακολούθησε η παρέμβαση του Αντώνη Κ. Σανουδάκη («Η παράδοση και η εκτέλεση των πέντε αξιωματικών»). Τη συζήτηση συντόνισε η κ. Αριστέα Γρατσέα, μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μέσα σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα, με την απονομή τιμητικών διπλωμάτων στις οικογένειες των εκτελεσθέντων, ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη των ηρώων.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Μελέτης και Έρευνας της Γλώσσας και της Λογοτεχνίας στην Εκπαίδευση (ΕΜΕΓΛΟ) και το Οπτικοακουστικό Αρχείο Ελληνικής Προφορικής και Τοπικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ΠΤΔΕ, με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης, του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης Κρήτης και των Δήμων Ηρακλείου, Μινώα Πεδιάδας και Αρχανών – Αστερουσίων.
